Adam Smolana
Urodził się w 1921r we Lwowie. , zmarł w 1987 r. w Sopocie.
W latach 1938-1941 studiował w Państwowym Instytucie Sztuk Plastycznych we Lwowie w pracowni profesora Mariana Wnuka.
Jako młody, dziewiętnastoletni wybijający student wziął udział w pierwszej wystawie młodych polskich talentów jesienią 1940 we Lwowie. W latach 1944 - 45 kontynuował naukę i pracę twórczą w Lwowskiej Szkole Przemysłu Artystycznego. W okresie tuż powojennym 1945-1946 na krótko związał się z krakowską Akademią Sztuk Pięknych.
Na osobiste zaproszenie prof. Mariana Wnuka przeniósł się w 1946 do Trójmiasta otrzymując posadę nauczyciela akademickiego i asystenta w pracowni Projektowania Architektoniczno-Rzeźbiarskiego u swojego artystycznego mentora.
Organizująca się od podstaw uczelnia plastyczna pierwotnie powstawała jako Państwowy Instytut Sztuk Plastycznych w Gdańsku z siedzibą w Sopocie (słynna tzw. szkoła sopocka, później Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych dziś Akademia Sztuk Plastycznych). Po wyjeździe prof. Mariana Wnuka do Warszawy młody adiunkt Adam Smolana wraz z prof. Stanisławem Horno-Popławskim oraz późniejszymi profesorami Alfredem Wiśniewskim i Franciszkiem Duszeńką współtworzył w kolejnych dziesięcioleciach Wydział Rzeźby, filar dzisiejszej Akademii. Na przełomie 1949 i 1950 bezpośrednio kierował pracą twórczą młodej studentki, później wybitnej rzeźbiarki o światowej sławie, Magdaleny Abakanowicz.
W 1946 roku wziął udział w pierwszej wystawie powojennej sztuki współczesnej w kompleksie Politechniki Gdańskiej wraz z kolegami ze szkoły sopockiej Stanisławem Horno-Popławskim, Marianem Wnukiem, Arturem Nacht-Samborskim, Juliuszem Studnickim czy Jackiem Żuławskim.
W tym okresie zajmował się głównymi pracami rzeźbiarsko-architektonicznymi przy odbudowie zabytkowej części miasta Gdańska po zniszczeniach wojennych. Do najważniejszych realizacji artystycznych, których kunszt można podziwiać, to płaskorzeźby przedproży przy kamienicach na ul. Mariackiej, ul. Długiej oraz postaci greckich muz na attyce Złotej Bramy gdańskiego traktu królewskiego.
W 1955 roku brał udział w słynnej wystawie, manifeście artystycznym w warszawskim Arsenale. Wystawa symbolicznie kończyła okres socrealizmu w polskiej sztuce współczesnej będąc jednocześnie zapowiedzą nowej, mniej skrępowanej wypowiedzi artystycznej. W latach 50. i 60. odbył cykl wypraw w rejon państw basenu Morza Śródziemnego w poszukiwaniu inspiracji u źródeł antycznej kultury, które przekładały się na jego późniejsze realizacje twórcze. W 1971 roku został mianowany na profesora i dziekana Wydziału Rzeźby, a następnie prorektora PWSSP w Gdańsku . Funkcję tę pełnił do 1986 roku.
Materiałami w których tworzył było drewno, gips narzutowy, kamień, metal, ceramika (terakota). Należał do grona współczesnych twórców, dla których podstawą kreowania dzieła sztuki jest klasyczna zasada harmonii pomiędzy formą a treścią oraz zrozumienie praw rządzących naturą. Wzorem starych mistrzów, którzy doskonale znali specyfikę różnych gatunków drewna, pragnął wsłuchiwać się w naturę i tworzyć w oparciu o jej własne kształty. Uważał, że naturalnie ukształtowany pień posiada swój indywidualny charakter, dlatego też nigdy nie pracował w materiale obrobionym mechanicznie.
Jego mistrzostwo polegało na bezbłędnym odczytaniu charakteru, wewnętrznego napięcia i ekspresji drewna oraz na umiejętnym wykorzystaniu wszystkich jego walorów. Tematyka rzeźb niejednokrotnie odwoływała się do kultury starożytnej, w szczególności zaś do mitologii greckiej jako kolebki kultury europejskiej i humanizmu.
Prace Smolany znalazły swoje miejsce m. in. w kolekcjach Muzeum Narodowego w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu, Szczecinie, Muzeum Miasta Wrocławia, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku,